Yaqona
Na yaqona (Piper methysticum), kilai talega me kava, e dua kau teivaki ena na Yanuyanu ni Wava Pasivika. Na kava e kama ena kena lagasere ena vanua taucoko ni Wasa Pasifika e Polinisia, oka kina o Awai, Vanuatu, Melanesia, kei so na iwase ni Maikonesia. Ena dua na kena ituvaki lailai sara, e dau tu ga ena veivanua e dewa kina na vuniwai wai vusoi.
E vakayagataki na wakadra na itei me rawati kina e dua na gunu vakamoceri, vakanunutaka, kei euphoriant. Sa vakatokai me kavalactone na kena gacagaca bulabula. E dua na vagoleya ni railesu e cakava na vakaigiladi sega ni tubu Cochrane ena kena sa na rairai vinaka cake sara mai na placebo ena kena vakayacori na nanamaki leleka.
Na veivakarusai vakarauta ni kava ena kena ivakarau dodonu, i.e. me vaka e dua na a nanamaki ni kava wakana, sa vaka e dua na vakaturi me vaka na kena vakaraitaki e dua na "donu na ivakatagedegede ni tiko bulabula" ena Mataisoqosoqo ni Vuravura Bula. Ia, na veivakarusai ni kava tauri e okati kina na matagaga vakawawa, se na levu ni ilavo e yaga vakalevu cake, na kena rawa ni semati ki na dua na leqa levu ni kava, oka kina na kena rawa ravuravu na mavoa. E Ositerelia ka taura tu na kava e vakalawa na veika e dau yaco vei ira na bula veimaliwai kauwai.