Jump to content

Kuli

From Wikipedia
Tamata kuli
Rhino kuli

Na kuli se kulina ni yago e dau malumu, ka rawa ni veisau na tisi e taudaku ka ubia na yago ni manumanu sui, ka tolu na kena cakacaka levu: veitaqomaki, veivakalawataki, kei veivakasama.

Ena manumanu susu, na kuli e dua na gacagaca ni ivakarau ni veitiki yago e caka mai na vuqa na itutu taudaku ni kuli ka yadrava na masela, sui, liga, kei gacagaca ni loma. Na kuli ni duatani na kena ituvaki e tiko vei ira na amphibian, qasi, kei vuka.[1]

Na manumanu susu kece e tiko eso na drauna ena kuli, na manumanu susu mada ga ni wasawasa me vaka na tavuto, babale, kei porpoise e vaka me sega na drauniuludra. Na kuli e veitaratara kei vata vanua e tiko kina ka sa imatai ni laini ni veitaqomaki mai na veika e taudaku. Kena ivakaraitaki, e bibi sara na itavi ni kuliniyago ena kena taqomaki na yago mai na dauveitauvi[2] kei vakayali vakasivia ni wai.[3] Na kena cakacaka tale eso oya na kena vakarurugi, vakalailaitaka na katakata, vakila, kei na kena buli na folates ni vaitamini D. Na kuliniyago e vakacacani sara vakalevu ena rawa ni vakabulai ena kena buli mavomavo tisi. Oqo ena so na gauna e dau veisautaki na kena roka qai vakacacani na kena irairai. E duidui tale ga na mavoa ni kuliniyago mai na dua na vanua ina dua tale ena dua na ka organism. Ena tamata, me kena ivakaraitaki, na kuli e tiko ena ruku ni mata kei na wavolita na mata sa ikoya na kuli lailai duadua ena yago ena 0.5 mm na kena rabailevu ka sa dua vei ira na imatai ni vanua me vakaraitaka na ivakatakilakila ni qase me vaka na "yava reveni" kei sokidi. Na kuli ena iqaqalo ni liga kei na yava e kuli ni yago e kaukauwa duadua ena yago me vaka na 4 mm na kena kaukauwa. Na totolo kei na vinaka ni veivakabulai ni mavoa ena kuli e vakatorocaketaki ena kena ciqomi na estrojini.[4][5][6]

Veitikina

[veisau | edit source]
  1. Alibardi, Lorenzo (15 August 2003). "Adaptation to the land: The skin of reptiles in comparison to that of amphibians and endotherm amniotes". Journal of Experimental Zoology. 298B (1): 12–41. doi:10.1002/jez.b.24. PMID 12949767.
  2. Proksch E, Brandner JM, Jensen JM (2008). "The skin: an indispensable barrier". Exp Dermatol. 17 (12): 1063–1072. doi:10.1111/j.1600-0625.2008.00786.x. PMID 19043850. Unknown parameter |s2cid= ignored (help)
  3. Madison, Kathi C. (August 2003). "Barrier Function of the Skin: 'La Raison d'Être' of the Epidermis". Journal of Investigative Dermatology. 121 (2): 231–241. doi:10.1046/j.1523-1747.2003.12359.x. PMID 12880413.
  4. Thornton, M. J. (December 2002). "The biological actions of estrogens on skin: Estrogens and skin". Experimental Dermatology. 11 (6): 487–502. doi:10.1034/j.1600-0625.2002.110601.x. PMID 12473056.
  5. Ashcroft, Gillian S.; Greenwell-Wild, Teresa; Horan, Michael A.; Wahl, Sharon M.; Ferguson, Mark W.J. (October 1999). "Topical Estrogen Accelerates Cutaneous Wound Healing in Aged Humans Associated with an Altered Inflammatory Response". The American Journal of Pathology. 155 (4): 1137–1146. doi:10.1016/S0002-9440(10)65217-0. PMC 1867002. PMID 10514397.
  6. Desiree May Oh, MD, Tania J. Phillips, MD (2006). "Sex Hormones and Wound Healing". Wounds. Archived from the original on 2013-01-07. Retrieved 2013-09-23.CS1 maint: multiple names: authors list (link)