Jump to content

Veika kemikali

From Wikipedia

Na veika kemikali e dua na ivakarau duatani ni veika kei na tudei ibulibuli kemikali kei ivalavala ni iyau. Na veika vakakemikali e rawa ni taura na ivakarau ni dua ga na elemeniti se veivakaduavatataki kemikali. Kevaka e rua se sivia na veika vakakemikali e rawa ni cokoti vata ka sega ni veisau, era na rawa ni bulia e dua na veiwaki ni kemikali. Kevaka e dua na veiwaki e wasei me vakatikitikitaka e dua na ka vakakemikali ki na dua na ivakatagedegede e gadrevi, na ka e rawati e tukuni ni savasava kemikali.

Na veika vakakemikali e rawa ni tiko ena vica na ituvaki vakayago duidui se iwasewase (e.g. na veika kaukauwa, waini, kasi, se plasma) ka sega ni veisau na kedra itukutuku vakakemikali. Na veisau ni ka ena maliwa ni veitikina oqo ni ka ena kena saumi na veisau ni katakata se na veivakasaurarataki. Eso na ka vakakemikali e rawa ni cokovata se veisautaki me ka vou ena kena vakayagataki na kemikali. Na kemikali e sega ni tu vua na kaukaua oqo e tukuni ni sega ni cakacaka.

Na wai savasava e dua na ivakaraitaki ni dua na veika kemikali, kei na dua na ituvatuva tudei ni rua na atomi ni haidrojini e vauci ki na dua ga na atomi ni okisijeni (i.e. H2O). Na ivakarau ni atomi ni haidrojini ki na okisijeni e dau 2:1 ena veitiki kece ni wai. Na wai savasava ena dau vakawaicalataki buebue na 100 °C (212 °F), e dua na ivakaraitaki ni dua na itovo ni itovo e vakamacalataka. Eso tale na ka vakasakiti ni kemikali e oka kina na daimani (e dua na ivakarau ni kaboni), masima teveli (NaCl; e dua na ionika ni veivakaduavatataki), kei suka vakasavasavataki (C12H22O11; e dua na veivakaduavatataki vakayago).

Na kubou kei wai vakawai e rua na mataqali duidui ni dua ga na ka savasava ni kemikali, na wai.