Vakayago iwiliwili

Ampèremetre (Amimita)

Na vakayago iwiliwili se levu vakayago, (rawa talega vakarawarawa iwiliwili) e dua na iyau ni dua na iyaya se ivakarau e rawa ni vakatautauvatataki ena icavacava. E rawa ni vakaraitaki e dua na levu vakayago me vaka e dua na isau, sai koya na vakalevutaki ni algebraic ni dua na isau vakafika kei na dua na iuniti ni veivakarautaki. Me kena ivakaraitaki, na levu ni vakayago ni levu, ivakatakilakila m, e rawa ni vakarautaki me vaka na m=n kg, na vanua e n kina na iwiliwili ni iwiliwili kei kg na ivakatakilakila ni iuniti (me baleta na kilokaramu). Na iwiliwili ni vekita e tiko, me ikuri ni isau nabavuni kei iuniti, veidusimaki se vakasarasarataki ena vanua.

Vakaiwasewase

Muria ISO 80000-1,na kena isau se vakadua ni ka vakayago iwiliwili e vakaraitaki me vakatautauvatataki ki na dua na iuniti ni ka oya. Na isau ni ka vakayago iwiliwili Z e vakaraitaki me vaka na vua ni dua na isau vakafika {Z}(e dua na savasava naba) kei dua na iuniti [Z]:

$Z=\{Z\}\times [Z]$

Kena ivakaraitaki, me $Z$ me "2 na mita"; qai, $\{Z\}=2$ kei na isau vakafika ka $[Z]=\mathrm {metre}$ kei na iuniti. Ena kena veibasai, na isau vakafika e vakaraitaki ena dua na iuniti ni lewa ga vakataki koya e rawa ni rawati me vaka na:

$\{Z\}=Z/[Z]$

Na ivakatakilakila ni multiplication e dau biu tu vakatikitiki, me vaka ga ni biu tu vakatikitiki ena maliwa ni veisau ena kena volai vakasaenisi na fomula. Na veidinadinati e vakayagataki me vakaraitaka na levu ni ka e vakatokai me vakasama iwiliwili. Ena fomula, na iuniti [Z] e rawa ni qaravi me vaka e dua na levu vakatabakidua ni dua na mataqali ivakarau ni yago: raica na vakadidike ni ivakarau me baleta na levu cake ena veiqaravi oqo.

Ivakatakarakara kei yaca

Na veivakadonui ni veimatanitu me baleta na ivakatakarakara ni iwiliwili ni me baleta na levu ni ka e vakarautaki ena . ISO/IEC 80000, na IUPAP ivola damudamu kei na IUPAC ivola drokadroka. Me kena ivakaraitaki, na ivakatakarakara vakaturi me baleta na levu vakayago "levu" e m, kei na ivakatakilakila vakaturi me baleta na levu "sausaumi ni livaliva" e Q.

Taipakarafi

Vakayago iwiliwili era dau tabaki ena matanivola italik. Na savasava vakafika iwiliwili, o ira mada ga e vakatakilakilataki ena matanivola, e dau tabaki ena matanivola vakaroma (dodonu), dina ga ni so na gauna e volai ena matanivola italik. Na ivakatakilakila me baleta na cakacaka taumada (trigonometiri vakavolivolita, hiperbola, logaritimi kei so tale), veisau ena dua na levu me vaka na Δ ena Δy se dauveiqaravi me vaka d ena dx, e vakatututaki tale ga me tabaki ena matanivola vakaroma.

Kena ivakaraitaki:

• Na naba dina, me vaka na 1 se √2,
• e, na yavu ni logaritimu vakayago,
• i, na vakasamataki iuniti,
• π me baleta na retio ni dua na maliwa lala ki na kena diamita, 3.14159265...
• δx, Δy, dz, vakatakarakarataka na duidui (vakaiyalayala se so tale) ena iwiliwili x, y kei z
• cala α, ivalavala ca γ, ciri x