Matanciva

Veimataqali mataniciva

Na mataniciva talei e dua na iyaya dredre ka serau ka buli ena loma ni yago malumu (vakabibi na manto) ni dua na vakasavasavataki moluska se dua tale na manumanu, me vaka na fosili conulariid. Me vaka ga na qana ni moluska, na mataniciva talei e tiko kina na kalisiumu kaboneti (vakabibi na aragonaiti se dua na veiwaki ni aragonite kei kalisiti) ena fomu ni karisitala miniti, ka sa vakacurumi ena veitiki ni vakatabakidua. Na mataniciva vinaka duadua e uasivi sara na kena irairai ka malumu, ia e vuqa tale na ibulibuli, kilai me vaka na mataniciva baroque, e rawa ni yaco. Na itovo vinaka duadua ni mataniciva vakayago e sa vakamareqeti vakalevu me vaka na vatutalei kei veika totoka ena vuqa na senitiuri. Ena vuku ni ka oqo, sa yaco kina na mataniciva me vosa vakatautauvata ni dua na ka e sega ni dau kune, vinaka, vakasakiti, ka yaga.

Na mataniciva talei duadua e dau yaco ga vakataki koya ena veikau ia e dau lailai sara. Na mataniciva kila oqo e vakatokai me mataniciva vakayago. Na mataniciva talei se teivaki mai na osita mataniciva talei kei na mataniciva ni wai savasava e levu duadua vei ira era volitaki tiko ena gauna oqo. E dau volitaki tale ga vakalevu na mataniciva talei ena iyaya ni veivakamarautaki e sega ni sau levu. E dau tamusuki ka teivaki na mataniciva talei me vakayagataki ena iyaya ni iukuuku ia ena veigauna sa oti e dau vakayagataki talega me vakaiukuukutaki kina na isulu. Era sa vakacacani tale ga ra qai vakayagataki ena iyaya ni veivakabulabulataki, wainimate, kei na veivakabulabulataki ni droini.